Nhà tù Côn Đảo là chứng nhân lịch sử đầy đau thương ghi lại tội ác của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Nơi đây không chỉ là địa ngục trần gian với những hình thức tra tấn tàn bạo mà còn là biểu tượng của tinh thần bất khuất, kiên cường của các chiến sĩ cách mạng. Tham quan nhà tù Côn Đảo giúp du khách hiểu sâu sắc hơn về lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc. Đây là điểm đến ý nghĩa dành cho những ai muốn tưởng nhớ và tri ân công lao của các anh hùng.

Giới thiệu về Khu di tích lịch sử nhà tù Côn Đảo

     Khu di tích lịch sử nhà tù Côn Đảo toạ lạc tại huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Đây là hệ thống nhà tù do chính quyền thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xây dựng nhằm đàn áp các phong trào yêu nước, giam giữ các chiến sĩ cách mạng. Tổng thể nhà tù gồm 127 phòng giam, 42 xà lim và 504 phòng giam biệt lập.

     Nơi nổi tiếng và ám ảnh nhất trong khu nhà tù là các phòng giam biệt lập – khu “chuồng cọp” khét tiếng. Tại đây, tù nhân bị tra tấn bằng nhiều hình thức khủng khiếp, từ thể xác đến tinh thần, trong môi trường tối tăm, ẩm thấp và ngột ngạt. “Chuồng cọp” trở thành biểu tượng rõ nét cho sự tàn ác của chế độ thực dân và đế quốc trong quá khứ.

     Sau ngày đất nước thống nhất vào năm 1975, hệ thống nhà tù Côn Đảo chính thức bị giải thể. Đến năm 1979, nơi đây được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích quốc gia, trở thành địa điểm tham quan, tìm hiểu lịch sử và tưởng niệm những người đã hy sinh vì độc lập dân tộc.

Ghé thăm nhà tù Côn Đảo lúc nào tốt nhất?

     Thời gian lý tưởng nhất để tham quan nhà tù Côn Đảo là từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Đây là mùa khô tại Côn Đảo, thời tiết mát mẻ, ít mưa, trời trong xanh rất thuận lợi cho việc di chuyển và khám phá các điểm di tích ngoài trời. Đặc biệt, đây cũng là lúc bạn có thể cảm nhận rõ nét không gian trầm lắng và thiêng liêng tại khu nhà tù lịch sử.

     Ngoài ra, khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 9 cũng phù hợp để đến Côn Đảo. Dù thỉnh thoảng có mưa nhỏ nhưng biển lại rất êm, ít gió ở khu vực đảo phía Đông và Đông Bắc. Đây là thời điểm lý tưởng cho các chuyến tham quan kết hợp nghỉ dưỡng và trải nghiệm thiên nhiên tại Côn Đảo.

Cách di chuyển đến nhà tù Côn Đảo

     Hiện nay, du khách có thể đến Côn Đảo bằng máy bay hoặc tàu cao tốc.

     – Với đường hàng không, nhiều hãng đã khai thác đường bay đến Côn Đảo từ các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Cần Thơ,... giúp tiết kiệm thời gian di chuyển.

     – Nếu đi bằng tàu cao tốc, bạn có thể khởi hành từ các cảng như Vũng Tàu, Cần Thơ, Sóc Trăng hay TP. Hồ Chí Minh. Giá vé tàu dao động từ 360.000 đến 950.000 VNĐ, tuỳ vào điểm xuất phát và loại tàu bạn chọn.

     – Nhà tù Côn Đảo nằm ngay trung tâm thị trấn Côn Đảo, nên việc di chuyển đến đây rất dễ dàng. Du khách có thể thuê xe máy, xe đạp hoặc đi xe điện để tham quan. Đường đi rõ ràng, thuận tiện nên bạn có thể yên tâm khám phá mà không gặp trở ngại gì.

Cấu trúc và hệ thống giam giữ tại nhà tù Côn Đảo

     Hệ thống di tích lịch sử nhà tù Côn Đảo được chia thành nhiều khu vực, mỗi khu mang một chức năng và dấu ấn riêng, giúp du khách dễ dàng tham quan và hình dung rõ hơn về quy mô cùng sự tàn bạo của nơi đây.

     – Trại 1: Còn gọi là trại Phú Thọ, được xây dựng năm 1928 với diện tích khoảng 12.700m². Khu này gồm 3 dãy khám giam, nhà ăn, nhà bếp, nhà y tế, nhà giam tập thể, phòng biệt lập và dãy nhà giam cầm. Trước năm 1945, trại có 2 dãy phòng tập thể, 1 dãy giam biệt lập, bếp và bệnh xá. Sau năm 1945, trại được cải tạo, còn lại 2 dãy phòng giam đánh số từ 1 đến 8. Thời Mỹ chiếm đóng, trại được mở rộng thêm với 2 phòng giam phía sau bệnh xá, trong đó phòng số 10 là khu biệt lập, bổ sung cho khu “chuồng cọp”. Trại còn có thêm Banh 3, Banh 3 phụ và trại 5 (xây dựng năm 1962), tạo thành một cụm giam giữ đặc biệt quanh khu biệt lập.

     – Trại 2: Còn gọi là trại Cộng Hòa hay Phú Hải, là trại lớn và cổ nhất Côn Đảo, được xây dựng từ năm 1862 với diện tích 12.040m². Bên trong có 2 dãy khám giam, 20 xà lim, nhà nguyện, giảng đường, khu đập đá, nhà Giám thị, bệnh xá và câu lạc bộ.

     – Trại 3: Trại Phú Sơn, xây dựng năm 1916 với diện tích 13.228m², bao gồm 14 xà lim, 13 khám lớn, miếu thờ, phòng Giám thị, phòng hớt tóc, nhà bếp, câu lạc bộ và khuôn viên cây xanh.

     – Trại 4: Có diện tích 5.804m² với 8 phòng giam, nhà kho, bệnh xá và nhà bếp.

     – Trại 5: Diện tích 3.594m², gồm 12 phòng giam tập thể chia thành 3 dãy, mỗi dãy có 4 phòng, cùng khu nhà bếp.

     – Trại 6: Trại Phú An với tổng diện tích lên tới 42.140m². Trại chia thành khu A và khu B, mỗi khu gồm 2 dãy với 10 phòng, trong đó có 4 xà lim, bệnh xá, nhà bếp, nhà kho và hai cổng ra vào.

     – Trại 7: Hay còn gọi là “Chuồng cọp kiểu Mỹ” hoặc trại Phú Bình, có diện tích 25.788m² với 8 khu trại giam được đánh dấu A đến H. Mỗi khu có 48 “chuồng cọp”, kèm theo nhà bếp, nhà ăn, bệnh xá và phòng Giám thị. Đây là nơi áp dụng nhiều hình thức tra tấn dã man như phơi nắng, phơi sương hay tra tấn bằng âm thanh.

     – Trại 8: Trại Phú Hưng, gồm 2 dãy và 10 khám giam, có thêm phòng Giám thị và vọng gác.

     – Trại 9: Đang xây dựng thì dừng lại do Hiệp định Paris được ký kết. Trại đã đổ bê tông nền nhưng chưa hoàn thành.

     – Phòng Điều tra: Là nơi hỏi cung và lưu trữ hồ sơ tù nhân. Mọi tù nhân trước khi bị giam giữ chính thức đều phải qua phòng này.

     – Khu biệt lập Chuồng Bò: Có 9 phòng biệt giam, 24 hộc chứa heo, 2 chuồng nhốt bò và 1 hầm chứa phân. Đây là nơi áp dụng hình thức tra tấn khủng khiếp như đánh đập, bỏ đói, tra tấn bằng đòn củi, nẹp tre vào ống chân. Đặc biệt, tù nhân còn bị ngâm vào hầm phân bò sâu 3m qua hệ thống cống ngầm, một hình thức hành hạ rùng rợn bậc nhất.

     – Lò Vôi: Là nơi các chiến sĩ yêu nước bị bóc lột sức lao động cực kỳ dã man. Họ bị bắt lao động khổ sai trong môi trường khắc nghiệt, độc hại.

     – Nhà Chúa Đảo: Diện tích 18.600m², bao gồm nhà ở của Chúa Đảo, nhà phụ, nơi ở của nhân viên, sân vườn và cổng rào bao quanh. Trải qua 53 đời Chúa Đảo, đến sau năm 1975, nơi đây trở thành nhà trưng bày phục vụ tham quan.

     – Nhà Công Quán: Diện tích 850m² nằm trong khuôn viên 20ha. Đây là nơi nhạc sĩ Pháp nổi tiếng Charles Camille Saint-Saëns từng nghỉ chân và hoàn thành ba chương cuối của vở nhạc kịch bất hủ Bruchidae.

     – Nghĩa trang Hàng Dương: Rộng 20ha, là nơi yên nghỉ của hàng vạn chiến sĩ yêu nước và đồng bào đã hy sinh dưới sự áp bức, bóc lột của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đây là điểm đến thiêng liêng, gắn liền với ký ức lịch sử dân tộc.

     – Cầu Tàu 914: Xây dựng từ năm 1873, dài 130m, rộng 4,8m gồm hai cánh chính và một cánh phụ. Con số 914 là tượng trưng cho số tù nhân đã hy sinh trong quá trình thi công cầu do lao dịch và tai nạn khắc nghiệt.

     – Cầu Ma Thiên Lãnh: Thi công từ năm 1930 đến 1945, chỉ mới dựng được hai mố cầu, mỗi mố cao khoảng 8m. Dù chưa hoàn thiện, nhưng nơi đây đã chứng kiến cái chết của 400 tù nhân do bị cưỡng bức lao động trong điều kiện vô cùng tàn khốc.

Chuồng cọp Côn Đảo - Nơi tra tấn tù nhân dã man

     Chuồng cọp Côn Đảo là nơi ẩn chứa những bí mật man rợ và tàn bạo của quân xâm lược. Khu chuồng cọp được xây dựng trong hai giai đoạn, tương ứng với thời kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, gọi lần lượt là chuồng cọp kiểu Pháp và chuồng cọp kiểu Mỹ.

Chuồng cọp kiểu Pháp

     Chuồng cọp kiểu Pháp nằm tại Trại Phú Tường, được thực dân Pháp bí mật xây dựng năm 1940 nhằm giam giữ và tra tấn các tù chính trị. Khu vực này có tổng diện tích khoảng 5.475 m². Đặc biệt, dãy chuồng cọp được xây dựng kín đáo, nằm giữa hai lớp tường kiên cố bao bọc xung quanh. Tù nhân khi bị đưa đến đây thường bị bịt mắt để không biết trước địa điểm giam giữ.

     Khu chuồng cọp kiểu Pháp gồm 120 phòng biệt giam, chia làm 2 khu, mỗi khu có 60 phòng. Mỗi phòng giam có diện tích nhỏ hẹp khoảng 1,45m x 2,5m. Ở những thời điểm cao điểm, có thể có từ 1 đến 12 người bị nhốt chung trong một phòng, sống trong điều kiện vô cùng ngột ngạt. Các tù nhân phải ăn, ngủ và vệ sinh ngay trong phòng giam, chịu đựng sự cực khổ đến cùng cực. Một trong những nữ tù chính trị nổi tiếng từng bị giam giữ ở đây là nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa.

     Phía trên chuồng cọp là hệ thống song chắn và hành lang để cai ngục dễ dàng di chuyển và quan sát tù nhân bên dưới. Cai ngục thường dùng gậy đầu bọc sắt để đánh đập, tra tấn tù nhân, đồng thời áp dụng các hình thức cực hình như dội nước bẩn, ném vôi bột và cấm tắm rửa.

     Ngoài ra, chuồng cọp kiểu Pháp còn có 60 phòng tắm nắng không mái che, nơi cai ngục lột quần áo tù nhân để tra tấn bằng cách đánh đập dã man. Sau đó, họ bị bắt phơi nắng hoặc phơi mưa trong điều kiện khắc nghiệt kéo dài.

Chuồng cọp kiểu Mỹ

     Chuồng cọp kiểu Mỹ hay còn gọi là trại Phú Bình do Mỹ và chính quyền Ngụy quyền xây dựng, có diện tích rộng lớn lên đến 25.768 m². Trại chia thành 4 khu gồm AB, CD, EF và GH. Mỗi khu có 2 dãy phòng, mỗi dãy có 48 phòng biệt lập, tổng cộng lên đến 384 phòng giam.

     Phòng giam ở đây rộng khoảng 5 mét, không có giường nằm. Mỗi phòng có thể giam giữ từ 8 đến 10 tù nhân. Họ phải ăn uống và vệ sinh ngay tại chỗ giam. Tù nhân thường bị cùm chân, nằm trên nền xi măng ẩm thấp và chịu sự tra tấn dã man thường xuyên. Thùng vệ sinh trong phòng có thể bị bỏ lâu nhiều tuần không được đổ, khiến điều kiện sống thêm phần kinh khủng.

     Ngoài việc tra tấn bằng tay, Mỹ Ngụy còn lợi dụng sự khắc nghiệt của thiên nhiên để đày đọa tù nhân. Mái tôn xi măng thấp khiến ban ngày nhiệt độ tăng cao, mặt nền xi măng lạnh giá vào ban đêm bốc hơi ẩm, tạo thành môi trường khắc nghiệt khiến sức khỏe tù nhân nhanh chóng suy kiệt.

     Tù nhân ở chuồng cọp kiểu Mỹ còn chịu nhiều hình thức tra tấn tàn bạo như đóng đinh vào người, đục răng, ném vào nước sôi hay đốt dây kẽm đâm vào thịt. Chuồng cọp kiểu Mỹ là trung tâm của phong trào đấu tranh của tù chính trị Côn Đảo giai đoạn 1973-1975.

     Đặc biệt, đây cũng là nơi đầu tiên tù nhân biết tin Sài Gòn đã hoàn toàn giải phóng vào ngày 30 tháng 4 năm 1975. Vào lúc 8 giờ sáng ngày 1 tháng 5 năm 1975, “Địa ngục trần gian” Côn Đảo chính thức chấm dứt sau 113 năm tồn tại đầy đau thương.

Tạm kết

     Nhà tù Côn Đảo không chỉ là di tích lịch sử quan trọng mà còn là minh chứng sống động cho những tội ác của kẻ thù và ý chí kiên cường của người tù. Ghé thăm nơi đây, bạn sẽ cảm nhận được sự khốc liệt của quá khứ và lòng bất khuất của những người đã ngã xuống vì độc lập tự do. Nhà tù Côn Đảo mãi là biểu tượng lịch sử, nhắc nhở thế hệ sau về giá trị của hòa bình và tự do. Đây là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn hiểu sâu hơn về truyền thống đấu tranh của dân tộc Việt Nam.

ĐỒ LỄ THIÊN PHÚC

Địa chỉ: Số 32 Nguyễn Huệ Khu 8 huyện Côn Đảo, Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu

Hotline: 0329873666 - Chị Đông

Email: dolethienphuc@gmail.com

Website: dolethienphuc.com